¼ταν, το 1968, εμεßς οι παλαιüτεροι ακοýγαμε üτι στους Ολυμπιακοýς Αγþνες του Μεξικοý καταρρßπτονταν σωρηδüν τα ρεκüρ λüγω του μεγÜλου υψüμετρου, κÜτι το οποßο σÞμαινε λιγüτερο οξυγüνο και μικρüτερη αντßσταση της ατμüσφαιρας στα σþματα των αθλητþν, δεν δßναμε ιδιαßτερη σημασßα. ¹μασταν, βλÝπετε, ελληνοκεντρικÜ εθισμÝνοι στη σχεδüν μηδενικÞ διαφορÜ της ΑθÞνας απü την επιφÜνεια του Σαρωνικοý και το μüνο που μας ενδιÝφερε Þταν τα 8,90 μÝτρα που εßχε πηδÞξει στο μÞκος εκεßνος ο ΑμερικÜνος.
Τþρα, üμως, με μερικÝς δεκαετßες παραπÜνω στην πλÜτη, θÝλουμε τουλÜχιστον δυο μÝρες για να εγκλιματιστοýμε στα 2.500 μÝτρα της ΚουÝνκα, τρßτης σε μÝγεθος πüλης του Ισημερινοý. Στο μεταξý, σÝρνουμε τα πüδια καθþς περπατÜμε στα γραφικÜ δρομÜκια της και προσπαθοýμε με εμβρßθεια επιστημονικοφανÞ να Üρουμε την αντßφαση ανÜμεσα στη μικρüτερη αντßσταση της ατμüσφαιρας και στα τüτε ρεκüρ απü τη μια και στη σημερινÞ δυσκολßα αναπνοÞς και βαδßσματος απü την Üλλη. ΚαλÜ ντε, εντÜξει, παßζει λÝει τον ρüλο του ο εγκλιματισμüς και η προσαρμογÞ. ΑλλÜ Ýλα που το πρüγραμμÜ μας δεν προβλÝπει την αντßστοιχα μακριÜ παραμονÞ!
ΤÝλος πÜντων.
Γýρω στο μισü εκατομμýριο Üνθρωποι αποτελοýν τον πληθυσμü της ΚουÝνκα που απλþνεται σε δυο πλαγιÝς, δεξιÜ κι αριστερÜ απü το ποτÜμι Tomebamba. (Για χεßμαρρο, μÜλλον, πρüκειται κι ας μην απογοητευθεß κανεßς, αν δεν τον θυμÜται απü τη γεωγραφßα του Γυμνασßου.) ΠαρατÞρηση πρþτη: τüσο τα νερÜ üσο κι üχθες του εßναι πεντακÜθαρες.
ΔεξιÜ του, ψηλÜ και μοντÝρνα κτÞρια παρÝχουν επαγγελματικÞ στÝγη σε επιχειρÞσεις και δικηγορικÜ γραφεßα διεθνοýς διαμετρÞματος. (Εννοεßται üτι αναφερüμαστε στην περιοχÞ του κÝντρου.) ΑριστερÜ, σκαρφαλþνουν σπßτια χαριτωμÝνα, χτισμÝνα τα περισσüτερα την εποχÞ της ισπανικÞς κυριαρχßας, τα οποßα κρýβουν πßσω τους την υπερυψωμÝνη (ανÞφορος ξανÜ) παλιÜ πüλη. ΠαρατÞρηση δεýτερη: τüσο τα σπßτια της πλαγιÜς üσο και τα κτßσματα πιο πÜνω Ýχουν κηρυχθεß διατηρητÝα.
Ανεβαßνουμε σταματþντας κÜθε λßγο, τÜχα για να φωτογραφßσουμε απαλÜ χρωματισμÝνες προσüψεις, πολυκαιρισμÝνες κεραμοσκεπÝς, φωτεινÜ αßθρια, τοξωτÜ παρÜθυρα, ξýλινες δοκοýς και σφυρÞλατους εξþστες. Η μÝρα εßναι εργÜσιμη και η κßνηση στους δρüμους πυκνÞ. ΠαρατÞρηση τρßτη (και τελευταßα): πουθενÜ δεν φαßνονται αστυφýλακες, κορνÜρισμα δεν ακοýγεται και οι οδηγοß σταματοýν στις διαβÜσεις των πεζþν, αν και με ελαφρü δισταγμü και μετÜ απü επιμονÞ του πεζοý, εßναι αλÞθεια.
Στην παλιÜ πüλη εντυπωσιÜζει με τον üγκο του ο καθεδρικüς ναüς. Οι κÜτοικοι της ΚουÝνκα θεþρησαν στα 1880 üτι ο αρχικüς ναüς, αυτüς που εßχαν ανεγεßρει οι Ισπανοß τρεις αιþνες πρωτýτερα, δεν Þταν αρκετüς για τη λατρεßα τους και Ýχτισαν τη νÝα μητρüπολη που μπορεß να περιλÜβει στην αγκÜλη της μÝχρι και δÝκα χιλιÜδες πιστοýς! Σε ρυθμü νεογοτθικü, δεσπüζει και λÜμπει με τους υπερμεγÝθεις γαλÜζιους τροýλους και τους πολυÜριθμους πυργßσκους της. ΠεριÝργως, ωστüσο, δεν πνßγει το καταπρÜσινο αλσýλλιο που απλþνεται εμπρüς της οýτε την παλιÜ μητρüπολη απÝναντι, η οποßα Ýχει μετατραπεß σε μουσεßο.
Τþρα, μια που αναφÝρθηκε η λÝξη «μουσεßο», αξßζει να επισημανθεß üτι η πüλη διαθÝτει για τους λÜτρεις του εßδους τÝσσερα: Üλλο καλýπτει θÝματα εκκλησιαστικÜ (ιερÜ σκεýη, Üμφια, λεßψανα αγßων κλπ), Üλλο παραπÝμπει στον πολιτισμü των ºνκας, Ýνα τρßτο περιÝχει εκθÝματα αναμνηστικÜ των Αβοριγßνων κι Üλλο προσφÝρει γλυπτικÜ και ζωγραφικÜ Ýργα της σýγχρονης τÝχνης. Αυτü το τελευταßο Ýχει στεγαστεß εκεß που κÜποτε «φιλοξενοýνταν» οι αλκοολικοß της πüλης, στον «Οßκο της ΕγκρÜτειας» üπως εßχε ονομαστεß, εκεß üπου αργüτερα παρÝμεναν Ýγκλειστοι οι Üντρες φυλακισμÝνοι. ΣÞμερα, οι ιβßσκοι και οι τριανταφυλλιÝς που στολßζουν τις αυλÝς, το λευκü των τοßχων κι η ευγÝνεια του προσωπικοý χαρßζουν üαση γαλÞνης.
Σýγχρονη τÝχνη στο μουσεßο, σýγχρονη χειροτεχνßα λßγο παρακÜτω. Και Ýνα και δýο και τρßα καταστÞματα, συνÜμα και εργαστÞρια κατασκευÞς, προσδßδουν ουσιαστικü νüημα στην αφηρημÝνη φρÜση «απü την παραγωγÞ στην κατανÜλωση». Το προúüν τους; ΨÜθινα καπÝλα, ο πασßγνωστος στον υπüλοιπο κüσμο παναμÜς. Μα το üνομα αυτü; Δεν φτιÜχνονται στον ΠαναμÜ; ¹, μÞπως, βρισκüμαστε ενþπιον των εξßσου πασßγνωστων μαúμοýδων; Μπα. ΚατÜ πως εξηγεß ο τουριστικüς οδηγüς, η σχετικÞ πιλοποιßα αναπτýχθηκε αποκλειστικÜ στον Ισημερινü, το κλßμα του οποßου εßναι ιδανικü για να φýεται και να ευδοκιμεß το φοινικüδεντρο ποικιλßας Carludovica Palmata, εξ ου και η παραφθορÜ σε παναμÜ. Εν πÜση περιπτþσει, η ποικιλßα των σχημÜτων και χρωμÜτων που προσφÝρονται δεν μπορεß να αφÞσει αδιÜφορο τον επισκÝπτη, εßτε Üντρα εßτε γυναßκα. Μπορεß η μüδα να μην επιτÜσσει πλÝον την κÜλυψη της κεφαλÞς, μπορεß ο Αλ Καπüνε και οι γκÜγκστερ της ποτοαπαγüρευσης που τα εßχαν ως απαραßτητα εξαρτÞματα της εμφÜνισÞς τους να αποτελοýν… αλησμüνητο παρελθüν, üμως τα ελαφρÜ αυτÜ καπελÜκια αγωνßζονται να συνεχßσουν τη ζωÞ τους. Στον Ισημερινü τα τιμÜ η εργατικÞ τÜξη, κυρßως δε οι γυναßκες με τις γραφικÝς τοπικÝς ενδυμασßες. Στον υπüλοιπο κüσμο τα φοροýν, ßσως, μüνο κÜποιοι εκκεντρικοß. ¢σε που δεν λεßπουν οι απομιμÞσεις, ιδßως κινÝζικες. Οπüτε; ΑγορÜζοντÜς τα, βοηθÜς στην επιβßωση αφενüς μεν των εργατþν που τα πλÝκουν, αφετÝρου δε της τοπικÞς κουλτοýρας.
Πüσο υψüμετρο, εßπαμε; 2.500 μÝτρα; Δεν πεταγüμαστε, κυριολεκτικÜ δε, στο Κßτο; Να δοýμε αν υπÜρχει διαφορÜ στα 2.800; ΚαμιÜ αντßρρηση. Η τοπικÞ αεροπορικÞ εταιρßα (ας μην αναφερθεß το üνομα καλýτερα, Ýτσι;) μας επιφυλÜσσει μια δυσÜρεστη Ýκπληξη: για να μη φθεßρει τα αεροσκÜφη της, üταν οι πτÞσεις δεν εßναι πλÞρεις, χρησιμοποιεß Ýνα μüνο, το οποßο εξυπηρετεß üλους τους εσωτερικοýς προορισμοýς με τη σειρÜ! ΕπομÝνως, ο προορισμüς με τους λιγüτερους επιβÜτες μÝνει τελευταßος και η πτÞση της μισÞς þρας καθυστερεß Üλλες τÝσσερις!
Τι να γßνει; ΤελικÜ, φτÜσαμε. Και αμοληθÞκαμε στους δρüμους. Μια μικρÞ διαφορÜ στην αναπνοÞ διαπιστþνεται üντως, αλλÜ η διαφορÜ η πιο χαρακτηριστικÞ δεν αφορÜ τη φυσικÞ ατμüσφαιρα, μα την… κοινωνικÞ: η παρουσßα αστυνομßας, κρατικÞς Þ δημοτικÞς, στρατοý, και λοιπþν Ýνστολων δυνÜμεων απροσδιüριστης προÝλευσης εßναι -ας επιτραπεß η Ýκφραση- εκκωφαντικÞ. Πρüκειται για Üλλη χþρα; ¼χι, βÝβαια. Πρüκειται, üμως, για την πρωτεýουσα και την Ýδρα του προÝδρου και της κυβÝρνησης. Πρüκειται, επßσης, για πüλη με ιδιαßτερα αυξημÝνη εγκληματικüτητα. Κατüπιν αυτοý, προσοχÞ στα πορτοφüλια, στις τσÜντες, στα κοσμÞματα.
Απü Üποψη γραφικüτητας, η ΚουÝνκα δεν διαγρÜφεται εýκολα απü τη μνÞμη μας. Το Κßτο εßναι μια μεγαλοýπολη των δυüμισι εκατομμυρßων, χωρßς να εßναι η μεγαλýτερη του Ισημερινοý, αφοý υπÜρχει το λιμÜνι Γκουαγιακßλ με τεσσερÜμισι εκατομμýρια. ΓραφικÜ δρομÜκια δεν Ýχει, Ýχει αντßθετα μεγÜλο κυκλοφοριακü πρüβλημα. ¸χει πολλÜ και καλÜ εστιατüρια. ¸χει συμπαθητικÝς πλατεßες. ΑλλÜ διαθÝτει Ýνα αξιοθÝατο, πραγματικÜ Üξιο να θεαθεß.
Δεν εßναι η μητρüπολη. Πρüκειται για Ýναν Üλλο ναü, με διαστÜσεις σε βαθμü υπερθετικü και με αρχιτεκτονικÞ μπαρüκ που σε ζαλßζει. Το εσωτερικü του, αντßστοιχο του εξωτερικοý. ΑνÜγλυφες παραστÜσεις παντοý, ξυλüγλυπτα αγÜλματα, κßονες με περßτεχνα κιονüκρανα και, κυρßως, φýλλα χρυσοý συνολικοý βÜρους εßκοσι τριþν κιλþν που καλýπτουν κÜθε σημεßο του ναοý! Η ανÝγερση διÞρκεσε εκατüν εξÞντα χρüνια και η «Εκκλησßα της Κοινωνßας του Χριστοý» παραδüθηκε στη λατρεßα. Εκεß αναπαýεται η πολιοýχος του Κßτο, η αγßα ΜαριÜννα του Ιησοý. Μια νÝα κοπÝλα, η οποßα, στα 1645 Ýσωσε την πüλη απü τις επιδημßες που θÝριζαν, προσφÝροντας στον Θεü τη ζωÞ της σε αντÜλλαγμα της απαλλαγÞς απü το θανατικü. ΛÝει ο θρýλος πως, αμÝσως μετÜ την κατανυκτικÞ προσευχÞ της, Ýπεσε βαριÜ Üρρωστη και, με την τελευταßα της πνοÞ, καθÜρισε τον αÝρα του Κßτο. (ΚÜτι Üλλο αξιοπερßεργο, Üσχετο με τη θρησκεßα και τους θρýλους, εßναι ο τρüπος ελÝγχου των εισιτηρßων. ΕπειδÞ, με την πολυκοσμßα εμπρüς στο ταμεßο, μπορεß να αποφýγει κÜποιος την πληρωμÞ, το εισιτÞριο ακυρþνεται κατÜ την Ýξοδο, καθþς ο σεκιουριτÜς δεν τραβÜει τον σýρτη και ο «δεν πληρþνω»… τι να κÜνει; Πληρþνει. Ξεφτιλßζεται κιüλας.)
Στην πλατεßα Ανεξαρτησßας (Ýνα ακüμη αξιοθÝατο) βλÝπει ο τουρßστας και το προεδρικü μÝγαρο. Με στολÝς δÝκατου Ýνατου αιþνα οι φρουροß και με δüρατα εκεßνης της εποχÞς, δßνουν μια νüτα νοσταλγικÞ. Η δε εβδομαδιαßα αλλαγÞ της φρουρÜς, με μπÜντες, ιππικü, εμβατÞρια, εθνικοýς ýμνους και παρÜτες, εßναι καλÞ ευκαιρßα να δει και να θαυμÜσει ο λαüς τον πρüεδρü του: εμφανßζεται στον εξþστη κÜθε ΔευτÝρα στις Ýντεκα και χαιρετÜει μÝχρι τις εντεκÜμισι, τη σημαßα μεν κατÜ την ÝπαρσÞ της, τα πλÞθη δε üποτε τον επευφημοýν.
Μουσεßα υπÜρχουν; Ναι, αλλ’ üμως δεν προλÜβαμε. ΠροτιμÞσαμε να ανÝβουμε με το τελεφερßκ κÜπως ψηλüτερα, κοντÜ στην κορυφÞ ενüς απü τα πολλÜ ηφαßστεια της περιοχÞς. Το υψüμετρο ανÞγγελλε 4.100 μÝτρα. ΠολλÝς πινακßδες απÝτρεπαν τους επισκÝπτες απü το τρÝξιμο. Και η ταχυκαρδßα μÜς υπÝδειξε τον Üμεσο δρüμο της επιστροφÞς!
ΧΧΧΧΧ |
