Όσα είπε η Ρίτσα Μασούρα στην παρουσίαση του βιβλίου στον Ιανό:

Το ταξίδι, λοιπόν. Λέξη μαγική σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Είναι λέξη λιτή, την προφέρεις εύκολα, την πετάς ξαφνικά, εκεί που ο άλλος δεν την περιμένει : «θα φύγω ταξίδι μακρινό», λέει ο εραστής στην ερωμένη για να την πικάρει. Και η μάνα σιγομουρμουρίζει και ονειρεύεται μπροστά στο νεροχύτη: «πόσο θα’ θελα να πάω ένα ταξίδι στη Νέα Υόρκη!» και δίπλα ο ανυπόμονος και προσγειωμένος γιος : «μάνα, αντί για Νέα Υόρκη δεν πετάγεσαι μέχρι την Άνω Περιστέρα στη γιαγιά να φέρεις και τίποτα λαχανικά να’ χουμε ;»

Το ταξίδι, λοιπόν. Κυρίαρχο συστατικό στο DNA μας. Ο άνθρωπος από τη φύση του είναι ταξιδευτής, οδοιπόρος, μετανάστης, νομάς. Η ζωή όλη είναι νομαδική με την πραγματική και τη συμβολική έννοια του όρου. Γι αυτό και γοητευτική, θελκτική, ερωτιάρα ζωή. Μέσα απ’ το ταξίδι οδηγείται κάποιος στα απόρθητα μέρη μιας γυναίκας για να την κατακτήσει κι ύστερα να την αφήσει για τον επόμενο προορισμό και αντιστρόφως. Καμιά φορά, το ταξίδι μου θυμίζει τη διαδρομή των χεριών και του μυαλού πάνω σε ένα γλυπτό, του Ροντέν, ας πούμε το Φιλί. Δεν είναι ,άραγε, ένας μακρύς δρόμος αυτός να ξεκινήσεις από τα ακροδάκτυλα και να φτάσεις ψηλά ως τα χείλη; Κάπως έτσι βλέπω τα πράγματα, λίγο ευφάνταστα, αλλά η φαντασία είναι κι αυτή ταξιδιάρικη υπόθεση.

Είπα ταξιδιάρικο και νομίζω πλησιάζει η στιγμή για να σας πω ότι το βιβλίο του Νάσου Χριστογιαννόπουλου είναι ακριβώς έτσι : τρυφερά ταξιδιάρικο που εγκλωβίζει στις γραμμές και τις σελίδες μια άλλη ελληνικότητα, διαχρονική, διάσπαρτη, διάχυτη στον κόσμο, μια ελληνικότητα σαν αυτήν που πολλές φορές ο Καστοριάδης περιγράφει ως ελληνική ιδιαιτερότητα.

Διαβάζοντας το βιβλίο του Νάσου -- του συγγραφέα που έχει εξαιρετικά καλή γνώση των ευρωπαϊκών πραγμάτων κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα -- θυμήθηκα τους Ξένους Περιηγητές του 17ου αιώνα. Έχουν πολλά κοινά σημεία , κυρίως ως προς τον εντοπισμό του ελληνικού στοιχείου, εκεί που δύσκολα το ανακαλύπτει ένας αδιάφορος ταξιδευτής. Γιατί, τελικά, το ταξίδι δεν είναι απλώς μια διαδρομή από το ένα σημείο στο άλλο. Είναι παιδεμός, εκπαίδευση, βάσανο για τη σκέψη, δουλειά για το μυαλό, συγκέντρωση, αποτύπωση και απόδοση πληροφοριών.

Στη σελ. 569 του βιβλίου του Κυριάκου Σιμόπουλου για τους Ξένους ταξιδιώτες βρήκα την περιγραφή απεσταλμένου της γαλλικής κυβέρνησης το 1792 στην Πόλη,  τα πρώτα χρόνια της γαλλικής επανάστασης. Ήταν ο Αντουάν Ολιβιέ και σε κάποιο σημείο, ενώ αναφέρεται στους Τούρκους, στους Αρμένιους, στους Εβραίους, ξαφνικά γράφει για τους Έλληνες, όπως ακριβώς κάνει και ο Νάσος, ο τελευταίος αναφερόμενος περισσότερο σε μνημεία και εκκλησίες και γενικά σε οτιδήποτε τον παραπέμπει αυθόρμητα και πληθωρικά στην Ελλάδα. Γράφει λοιπόν ο Ολιβιέ : Οι Έλληνες είναι εύθυμοι , πνευματώδεις και επιδέξιοι. Ασκούν διάφορα επαγγέλματα, ασχολούνται με το εμπόριο και τη ναυτιλία. Έχουν πάθος με τη μουσική και το χορό. Είναι εργατικοί και αποδοτικοί στις γεωργικές ενασχολήσεις. Οι πλούσιοι `Έλληνες φαίνονται πεπαιδευμένοι, ευλύγιστοι, μηχανορράφοι. Μαθαίνουν ξένες γλώσσες, γίνονται γιατροί, δραγουμάνοι ή σύμβουλοι των Τούρκων αξιωματούχων. Γενικά είναι δεισιδαίμονες, δισταχτικοί και κρατούν σχολαστικά τις νηστείες. Ο κλήρος είναι πολυάριθμος και δείχνει αυστηρότητα στα ήθη. Οι ανώτατοι κληρικοί είναι μορφωμένοι και πλούσιοι, οι παπάδες πάμφτωχοι και αμαθέστατοι...

Συνεχίζει ο περιηγητής, όντας στην Πόλη , να ασχολείται με τους Έλληνες, δίνοντας μου πάσα να σταματήσω στη σελίδα 213 του βιβλίου του κυρίου Χριστογιαννόπουλου, στο κεφάλαιο «Λαϊκή αγορά και λαϊκή σοφία». Βρίσκεται στο μακρινό νησί του Ειρηνικού Βανουάτου, στο μικρό λιμάνι του Πορτ Βίλα στην αγορά κι εκεί συναντάει διάφορες φυλές και ξένους και ντόπιους. Η περιέργεια τον οδηγεί σε ένα παραδοσιακό χωριό , όπου μαθαίνει  πως ο ήλιος ανατέλλει καθημερινά. Μια χαρακιά στον κορμό του δένδρου και τελειώσαμε. Περισσότερη ακρίβεια μας είναι άχρηστη, του λέει ο χωρικός. Εμείς είμαστε αφέντες του χρόνου, δεν είναι αυτός ο αφέντης μας. Αυτός υποτάσσεται στον άνθρωπο κι όχι ο άνθρωπος σ ‘ αυτόν, συμπληρώνει ο αγγλόφωνος ιθαγενής και ρωτάει : μα , από πού είστε ; Απ ‘ την Ευρώπη, απ’ την Ελλάδα, απαντάει ο Νάσος. Την έχετε ακουστά; Αστειεύεστε ; Μπορεί οι αγγλόφωνοι να ονόμασαν τα νησιά μας Νέες Εβρίδες αλλά η αρχική ονομασία ήταν Μελανησία. Από το χρώμα των κατοίκων. Εμείς πιστεύουμε πως πολύ πίσω στην ιστορία , πρέπει να έφτασαν εδώ άνθρωποι από την ανατολική Μεσόγειο. Αιγύπτιοι; Φοίνικες ; Έλληνες ; Ποιος ξέρει. Δεν είναι όμως καθόλου τυχαία η πρώτη ονομασία μας!!!!!

Εγώ, ο αναγνώστης, ο τρίτος άνθρωπος., ο ενδιάμεσος τύπος ένοιωσα να ριγώ και σκέφτηκα πως είναι ωραίο ο ταξιδιώτης όπου κι αν βρίσκεται κάθε φορά να αναζητεί τέτοιου είδους θεωρίες, όχι γιατί απαραίτητα είμαστε ο ομφαλός της γης -   στην εποχή μας δεν είμαστε - αλλά γιατί υπήρξαμε, και αφήσαμε ηχηρό και τεράστιο το αποτύπωμα μας όπου κι αν μετοικίσαμε, όπου κι αν ζήσαμε ως κοινωνίες Ελλήνων.

Το βιβλίο του Νάσου έχει αφετηρία το Λονδίνο και προτάσσει  κάτι πολύ ενδιαφέρον που ομολογώ ότι δεν το είχα σκεφτεί: όλοι λέμε ότι έχουμε πάει ως εκεί , ότι γνωρίζουμε τη βρετανική πρωτεύουσα.  Όχι, λάθος. Γνωρίζουμε κάποια τουριστικά αξιοθέατα, εκεί που μας οδηγούν οι ξεναγοί, ή οι φίλοι. Το Λονδίνο είναι αχανές, με πολλές φυλές και πολλές εκπλήξεις. Ο Νάσος Χριστογιαννόπουλος μας οδηγεί  στο ελληνικό κομμάτι.  Ξεκινάει από ό,τι μας πονάει. Τα Μάρμαρα, τα Ελγίνεια. Βυθίζεται στην ιστορία τους, σαν τους καημούς των Ελλήνων της Μικράς Ασίας πλέκει το νήμα κι ύστερα πετάγεται ως την Αγία Σοφία, την ορθόδοξη εκκλησία, όπου έχουν γίνει γάμοι και βαφτίσια. Μια εκκλησία σε πανέμορφη περιοχή του Λονδίνου, όπου κάθε Κυριακή σφύζει από ζωή και ελληνικότητα. Μας την περιγράφει, περιγράφει τα κειμήλια, ένας μεγαλειώδης κόσμος συναντιέται στις κρύπτες, είναι το Άγιον Όρος, η Ρωσία, η Σμύρνη, η Αγία Πετρούπολη, η Κωνσταντινούπολη, η Βενετία , τα νησιά του Ιονίου. Μπερδεύεσαι κι εσύ και δεν ξέρεις αν συγκινείσαι από την ιστορία, από το μεγαλείο ή από την κατάνυξη που επικρατεί στην ορθόδοξη εκκλησία.

Κι ύστερα ο συγγραφέας πετάγεται στη Βερόνα, στα μουσεία, στα ελληνικά μνημεία, στη Φλωρεντία με τον ημίθεο Ηρακλή στην είσοδο του Palazzo Vecchio (Βέκιο) εκφραστή του αρχαιοελληνικού κλασσικού ιδεώδους. Και τη συνέχεια στην Ισπανία, με τις ταυρομαχίες και τη σύγκριση με τα ταυροκαθάψια στην αρχαία Κρήτη, στη Μόσχα, στη Σόφια, στην Πέργαμο της Τουρκίας και εμμέσως στο Βερολίνο στο μουσείο της Περγάμου ( μέγας καημός κι αυτός). Ταξιδεύουμε παρέα, χέρι χέρι σε όλα τα μέρη του κόσμου, σαν παιδιά που πρωτοαντικρίζουν τον κόσμο. Έναν κόσμο πολύπλοκο και συγχρόνως αγνό στα παιδικά τα μάτια. Φύγαμε για Ινδία, για πολιτισμούς ιδιαίτερους, όπου κι εκεί η αύρα της ελληνικότητας, της ελληνικής ομορφιάς, της ελληνικής παιδείας είναι ορατή.

Αν είχα χρόνο θα σας μιλούσα με λεπτομέρειες για το βιβλίο αυτό. Για το ταξίδι στη Βραζιλία ή  τη Νότια Αφρική – εντυπωσιάστηκα από την αναφορά στο νησί όπου έζησε φυλακισμένος ο Νέλσον Μαντέλα - για τα απίστευτα ταξίδια ενός ανθρώπου που νομίζω ότι πρώτα αγάπησε τις διαδρομές και μετά οτιδήποτε άλλο. Μου θυμίζει λίγο Καζαντζάκη που πάλευε μέσα του εκείνο το θεριό. Το θεριό που τον υποχρέωνε να ταξιδεύει, όχι σαν ανάγκη να ξεφύγει από κάπου, αλλά για να γνωριστεί με την άλλη γη, τους άλλους ανθρώπους.
Το έκαναν πολλοί συγγραφείς στο παρελθόν.
Ας αναφερθώ βιαστικά στο «Μοναχικό ταξίδι του Ζαν Ζακ Ρουσσώ», , στον Φώτη Κόντογλου και την «Αθωνική εμπειρία ως λογοτεχνική έμπνευση», στον αγαπημένο μου «Γκυ ντε Μωπασάν και τα ταξιδιωτικά χρονικά,  Στον Έρνεστ Ρενάν , στον Ουράνη και τον Μπωντλαίρ και στα διηγήματα του Βιζυηνού «Δισταχτικοί ταξιδιώτες, απραγματοποίητα ταξίδια» Τα περισσότερα απ’ όσα ανέφερα είναι ταξίδια του νου και της καρδιάς....

 Κλείνοντας θα έλεγα : Ευλογημένοι αυτοί που παραμένουν ταξιδευτές.

σας ευχαριστώ και καλή διαδρομή στο βιβλίο κύριε Χριστογιαννόπουλε.